Een fragment uit de roman ‘Vaderland in de verte’, die Annie Romein-Verschoor in 1948 schreef over Grotius, oftewel Hugo de Groot. De Elsken die aangesproken wordt is Elsje van Houweningen en de kist is de boekenkist waarin Hugo de Groot in 1621 ontsnapte uit Slot Loevestein.
Elsje van Houweningen was het dienstmeisje van De Groot. Zij begeleidde de kist die op 22 maart van dat jaar de Merwede overgevaren werd. Niet met de lading boeken erin, zoals de soldaten aan boord dachten, maar met Hugo de Groot. De kist werd afgeleverd bij het poortje dat u ziet aan de andere kant van de straat: het Hugo de Groot-poortje. In het huis erachter hulde De Groot zich in metselaarsplunje en vervolgens ging hij op in de drukte van de jaarmarkt. Hij stak nogmaals de Merwede over en vluchtte via Antwerpen naar Parijs.
"Elsken", zei de schipper. - "het leeft in die kist!"
Ze keek hem spottend aan en zei:
"wist je niet dat boeken geest en leven hebben?"
Vanaf gedicht 13: Loop terug richting Grote Markt, het grote plein voor het Gorcums Museum. Op de zijmuur van het café-restaurant in het vroegere stadhuis ziet u het volgende historische prozafragment.
Klik hier voor de routebeschrijving
Klik op de playknop om het gedicht te beluisteren